Pirastre
Pyrus communis subsp. pyraster
Rosaceae
Àutri noum : Perussié, Perussias, Perierado, Perarado, Pruchié.
Nom en français : Poirier sauvage.
Descripcioun :Lou pirastre trachis dins li bos fres, lis ermas e li baragno. Es un pichot aubret que se recounèis à si fueio. Lou fau pas counfoundre emé soun cousin lou perié-bouscas, Pyrus spinosa. Aquéu a de fueio mens largo e un pecoui de fueio mens long e meme amé lou poumié-bouissaren, Malus sylvestris. Pèr aquest darrié, s'atrovo soulamen de 3 à 7 paréu de nèrvi sus si pu gràndi fueio (7 à 15 pèr li perié).
Usanço :Servié pèr enserta, èi pèr acò que s'atrovo dins li baragno. Li fru, apela prus bouscas, soun talamen acre e dur qu'es impoussible de li manja. Li fau acampa blet e li faire couire pèr la counfituro. Li fueio soun diuretico.
Port : Aubret
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pyrus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Ermas
- Bos fres
- Baragno
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Pyrus communis subsp. pyraster (L.) Ehrh., 1780
(= Pyrus pyraster (L.) Du Roi, 1772 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753